جزوه و خلاصه مطالعات اجتماعی پنجم

درس سیزدهم - حرکت های زمین

 زمین یکی از سیّاره های منظومه شمسی است. زمین هم مانند سایر سیّاره ها به دور خورشید می گردد.

 زمین علاوه بر گردش به دور خورشید به دور خودش نیز می چرخد.

 وقتی زمین به دور خود می چرخد، یک نیمه ی آن در مقابل نیمه ی دیگر زمین از خورشید دور است و در آنجا شب است.

 همه ی مکان های روی زمین پیوسته در مقابل نور خورشید قرار می گیرند و سپس از مقابل آن دور می شوند و در تاریکی فرو می روند.

 ما چرخش زمین را به دور خودش احساس نمی کنیم و به نظرمان می آید که خورشید در آسمان حرکت می کند.

 خورشید هرروز از مشرق طلوع و در مغرب، غروب می کند.

 زمانی که خورشید به طور مستقیم در بالای نقطه ای اکه ما ایستاده ایم قرار می گیرد، ظهر است.

 به چرخش زمین به دور خود، حرکت چرخشی می گویند که بر اثر آن، شب و روز پدید می آید.

 گردش زمین به دور خودش 24 ساعت ( یک شبانه روز ) طول می کشد.

 زمین در همان حال که به دور خود می چرخد، به دور خورشید نیز می گردد.

 زمین یک دور گردش زمین به دور خورشید 365 روز ( یکسال ) طول می کشد.

 به گردش زمین به دور خورشید حرکت انتقالی می گویند که بر اثر آن، فصل ها پدید می آیند.

 جغرافی دانان برای اینکه بتوانند سطح زمین را بهتر مطالعه کنند و بفهمند هر مکان به طور دقیق در کدام قسمت زمین قرار گرفته است، روی کره ی جغرافیایی و نقشه ها خط هایی ترسیم کرده اند. این خط ها فرضی هستند و به طور واقعی در روی زمین وجود ندارند.

 اگر کره ی زمین را به دو قسمت مساوی تقسیم کنیم، به هر نیمه ی آن نیمکره گفته می شود.

 استوا خطّی فرضی است که مانند کمربندی به دور کره ی زمین کشیده شده است و زمین را به دو نیمه ی مساوی تقسیم می کند. این دو نیمه را نیمکره ی شمالی و نیمکره ی جنوبی می نامند.

 نیمکره ی شمالی در بالای خطّ استوا و نیمکره ی جنوبی در پایین خطّ استوا قرار دارد.

 به خطّ استوا و خط های فرضی که به موازات آن رسم شده اند، مدار می گویند.

 مدار استوا صفر درجه است و تا قطب شمال و قطب جنوب به 90 درجه تقسیم شده است.

 به خط های فرضی که از قطب شمال تا قطب جنوب کشیده شده اند، نصف النّهار می گویند.

 نصف النّهار مبدأ، صفر درجه است. از نصف النّهار مبدأ به سمت شرق به 180 درجه و به سمت غرب نیز به 180 درجه تقسیم شده است.

 مهم ترین نصف النّهار، نصف النّهار مبدأ است که از دهکده ی گرینویچ در نزدیکی شهر لندن عبور می کند و به همین دلیل به آن نصف النّهار گرینویچ هم می گویند.

 نصف النّهار مبدأ، زمین را به دو نیمه ی شرقی و غربی تقسیم می کند.