درس 16
معنی و مفهوم شعر چشمه و سنگ
جدا شد یکی چشمه از کوهسار *** به ره گشت، ناگه به سنگی دچار
چشمه ای از کوهستان جدا شد، در راه ناگهان به سنگی برخورد.
به نرمی چنین گفت با سنگ سخت: *** « کرم کرده، راهی ده ای نیکبخت! »
با آرامی و نرمی به سنگ محکم و سخت گفت « ای نیکبخت، لطف کن و راهی برای عبور من بده »
گران سنگ تیره دل سخت سر *** زدش سیلی و گفت: « دور ای پسر
سنگ بزرگ بد دل، محکم یک سیلی به چشمه زد و گفت: از من دور باش ای پسر،
« نجنبیدم از سیلِ زور آزمای *** که ای تو، که پیشِ تو جُنبم، ز جای؟»
من با آمدن سیل پر زور و خروشان از جایم تکان نخوردم حالا تو چه کسی هستی که در مقابل تو از جایم تکان بخورم؟
نشد چشمه از پاسخ سنگ، سرد *** به کندن دراستاد و ابرام کرد
چشمه از پاسخ سنگ، دلسرد و ناامید نشد و به کندن مشغول شد و پافشاری کرد.
بسی کند و کاوید و کوشش نمود *** کز آن سنگ خارا، رهی برگشود...
بسیار زمین را کند و آنقدر تلاش کرد که از میان آن سنگ سخت، راهی باز کرد.
برو کارگر باش و امّیدوار *** که از یأس، جز مرگ، ناید به بار
پس برو برای هدفت کار کن و همیشه امیدوار باش که از ناامیدی چیزی به جز نابودی و مرگ به دست نمی آید.
گرت پایداری است در کارها *** شود سهل، پیش تو دشوارها
اگر در کارهایت پایداری و پافشاری باشد، تمام کارهای دشوار در مقابل تو آسان می شود.
خوانش و فهم
1- در متن شعر، «چشمه» و «سنگ» با چه ویژگی‌هایی توصیف شده‌اند؟
» چشمه: مهربان، بااراده، امیدوار، پرتلاش. / سنگ: تیره‌دل: خودپسند، نامهربان
2- خوانش بیت دوم و چهارم چه تفاوتی با هم دارد؟ چرا؟
» بیت دوم با حالت مهربانی و لطف خوانده می‌شود، اما بیت چهارم با حالت درشتی و خشم خوانده می‌شود.
برچسب ها :
پایه پنجمپنجم دبستانپنجم ابتداییپاسخ خوانش و فهمپنجم دبستانفارسی پنجمفارسیمعنی و مفهوممعنی شعرچشمه و سنگ